SpaarGas in de media: Haarlems Dagblad

Een bestaande woonwijk van het gas af? ‘Het kan prima’, denken ze in het Ramplaankwartier

Gepubliceerd door Haarlems Dagblad op 15/02/2021
Tekst: Willemien Schenkeveld
Foto: © United Photos/Paul Vreeker

Het comité SpaarGas Ramplaankwartier heeft de plannen rond voor aardgasvrij maken van hun wijk. Tweede van links is voorzitter Eelco Fortuijn.

Goed nieuws voor wie wanhoopt over de energietransitie: een jarendertig en -vijftigwijk van het gas afhalen kán. Het kan zelfs prima, zegt Eelco Fortuijn van het Ramplaankwartier.

Voor alle duidelijkheid: het Ramplaankwartier is vanaf heden niet zomaar een mooie woonwijk op de rand van de Haarlem en Bloemendaal. Vanaf nu behoort hij tot de landelijke voorhoede. ,,Je hebt de Benedenbuurt in Wageningen, de dorpen Nagele en Ter Heijde en dan zijn wij er”, schetst Eelco Fortuijn de positie die zijn buurt inneemt bij het gasvrij-maken van bestaande wijken.

Ter plaatse opgewekt

Een nieuwe wijk gasloos bouwen, dat kunnen we in Nederland inmiddels wel. Maar een bestaande wijk zonder Gronings gas verwarmen is nog steeds een grote uitdaging. ,,Het wordt meestal gezocht in een alternatieve energiebron elders. Een biomassacentrale, warmte van een datacenter. Maar bij driekwart van de wijken ligt niet zo’n bron in de buurt”, aldus Fortuijn, sinds 2018 voorzitter van SpaarGas Ramplaankwartier. Wat blijkt: je kunt een buurt ook verwarmen met louter ter plaatse opgewekte energie. Het Ramplaankwartier wil dat gaan doen, en wel op de volgende manier.

PVT-panelen

De woningen worden geïsoleerd tot energielabel C. Op de daken van alle woningen komen PVT-panelen die zonne-energie verzamelen én energie aan de buitenlucht onttrekken. Een warmtepomp verspreidt die energie door de woning. Ook is er een ondergrondse warmte-koude-opslag ergens in de buurt. Die is via een zeer-lage-temperatuur-buurtwarmtenet met elke woning verbonden. ‘s Zomers gaat overtollige warmte uit de woningen naar de opslag, ‘s winters gaat warmte uit het reservoir naar de woningen. Et voilà, een warme wijk zonder aardgas.

Het systeem is ontwikkeld door een groep wetenschappers en bedrijven onder leiding van de TU Delft. Zij denken dat dit Zonnet een gangbare methode kan worden om bestaande wijken te verduurzamen. In Haarlem zijn er allerlei andere buurten met vergelijkbare woningen, waar het ook kan worden ingevoerd. Apeldoorn is al zeer geïnteresseerd en heeft al contact opgenomen met Haarlem.

Lening

Het Zonnet vereist een eenmalige grote investering. Maar onder gunstige omstandigheden (lage rente en hoog percentage deelnemers) denkt SpaarGas Ramplaankwartier het project zo te kunnen opzetten, dat bewoners geen individuele investering hoeven te doen. Niet in de apparatuur en ook niet in het isoleren van hun woning. ,,We hebben alleen een flinke lening van bijvoorbeeld de gemeente nodig, die we kunnen aflossen.” In vijftien tot dertig jaar is de investering eruit en kan de wijk verder genieten van bijna gratis energie.

Toch wordt een flinke subsidie aangevraagd om een proefproject op te zetten, voor ongeveer 350 woningen. ,,Om helemaal safe te zitten, zodat de bewoners echt geen risico lopen en er gemakkelijk instappen, hebben we 3 à 4 miljoen euro nodig. Ik hoop zelf dat het niet eens nodig is. Maar het adviesbureau van de gemeente dat met ons meedenkt, waarschuwt steeds: ‘reken je niet rijk’.” Die 3 à 4 miljoen komt er wel, denkt Fortuijn. Er zijn genoeg energietransitiesubsidies om dat bedrag grotendeels bij elkaar te krijgen.

Kinderziektes

Maar als het elke keer 3 à 4 miljoen kost om een paar honderd woningen van het gas te halen, is Nederland straks wel duurzaam maar ook failliet? ,,Zoals ik al zei: ik denk dat het geld niet eens helemaal nodig is. En vooral: het is alleen voor degelijke proefprojecten nodig. Om de kinderziektes eruit te halen”, zegt Fortuijn. ,,Ik denk dat de leercurve heel steil zal zijn en dat zonwarmtenetten snel veel goedkoper zullen worden. Net als bijvoorbeeld met zonnepanelen is gebeurd. Die kosten tegenwoordig veel minder dan een paar jaar geleden.”

Haarlem in 2040 van het aardgas af

Spaargas Ramplaankwartier heeft een prominente plek in de Haarlemse plannen om per 2040 van het aardgas af te gaan. Deze visie gasvrij wonen is bijna klaar en gaat binnenkort de inspraak in. Het tweede belangrijke idee in deze visie is een warmtenet in Schalkwijk, dat de eerste tijd wordt gevoed met overtollige warmte van een groot datacenter net buiten Haarlem.

 

gerelateerde artikelen